Aydın Yavuz

Aydın Yavuz

KARA LASTİK

KARA LASTİK

75’lik Recep Amca’nın maden ocağı denen ve sürünerek girilen ölüm çukurunda can veren oğlunun cenazesinde giydiği yırtık lastik pabuçları epey konuşuldu,yazıldı.”Pabuçların yırtık” diyenlere Recep Amca’nın, ”param olsa giyer miyim?” dediği manşetlere  çekildi ama sonrası yok.İki gün sonra Türkiye,Soma’da ölüp gidenler gibi Ermenek’te ölenleri de unuttu.

Recep Amca’nın o yırtık lastik pabucu maden ocaklarının,o ocaklardaki ilkelliğin,ocakları alanla verenin gizli suç ortaklığının,ocak denen o kuyulara üç kuruş yevmiyeyle sokulan amelelerin kömür karası resmiydi.Belgeydi o yırtık pabuçlar.İnsanlığın,insan hayatının beş paraya satıldığının,ahlakın öldüğünün,kömür karası yüzlerdeki acının,yaşamak için direncin,yenilemeyen çaresizliğin,ölümden de beter olan yoksulluğun belgesi…

Vicdanlar sızlamalı,yüzler kızarmalı,insanlığımızdan utanmalıydık o param parça pabuçlar içinde,bir köşeye büzülmüş,evlat acısını içinde yaşayan,gözyaşlarını içine akıtan Recep Amca’nın çaresizliğini  anlatan resmi karşısında.Ananın toprağı eşelerkenki ağıtı yüreklerimizi dağlamalıydı.Fırat kıyısında kaybolan keçiden sorumluysak,madenin işletme hakkını verensek,hele madeni işletensek daha da utanmalıydık kendimizden.Ama bunların hiçbiri olmadı.Ne olanlardan utanan oldu,ne sorumluluğunu görüp görevden ayrılan, ne de af dileyen oldu.Üstüne üstlük,başka bir  dram daha yaşandı o acılı günün hemen ertesinde.Amcayı değil,amcanın yırtık pabuçlu fotoğrafını gazetelerde görüp bunda sorumluluk payı olduğunu düşünenlerden gelecek eleştirilerden korkan sorumlular,o gün alel acele Recep Amca’ya bir çift kara lastik ayakkabı gönderdiler.

Kara lastik pabuç,1950’de köylü dostu(!) Menderes’in,eski kamyon lastiklerinden üretip yoksullara sunduğu ayakkabıdır.Ayağa geçirildiğinde ayağın şeklini alan,kokusu ayağa sinen,ayak tabanını yara eden  kara lastik,DP iktidarının Türk köylüsüne reva gördüğü bir nimetti.Değişik bölgelerde değişik adlar verilen bu pabuca Karadeniz yöresinde “Trabzon lastiği” dendi.DP iktidarının Türk köylüsüne bakışının simgesi olan bu lastik ayakkabı köylerde uzun yıllar kullanıldı.Hala da kullanılmakta olduğunu,Ermenek maden faciasıyla gördük.Parlak kalkınmışlık nutuklarına rağmen Türk köylüsünün makus talihinin pek değişmediğini,kara lastik pabucun,kişi başına milli gelirin 11 bin dolara çıktığının söylendiği ülkemizde hala kullanılmakta olduğunu üzülerek,utanarak gördük.

İktidarın Valiye,Valinin Kaymakama emretmesiyle talihsiz madencinin yoksul babasına cenaze gününün hemen ertesinde iletilen,ayakkabı olarak ona reva görülen bu  bir çift kara lastik pabuç,yönetenlerin halkımıza bakışının hiç değişmediğinin göstergesi olarak tarihe geçti.Ölen madencilerimizin arkasından cenaze günü söylenen taziye nutukları,bu ikiyüzlülüğü,geri kalmışlığımızı  gizleyemedi. 

Önceki ve Sonraki Yazılar
Aydın Yavuz Arşivi