Makine Mühendisleri Odası Kentleşme, Yerel Yönetimler ve Ulaşım Komisyonu üyesiyim. Küresel ısınmada ulaşım araçlarının rolü konusunu eşitli yönleriyle araştırıp bir sonuca bağlamaya çalıştım. Vardığım sonucu size sunuyorum. Çağdaş toplumlarda ulaşım eğilimi daha hızlı, daha konforlu/rahat, daha güvenli, daha ucuz/ekonomik, daha kaliteli servisli ve daha çevreci ulaşıma doğrudur. Karayolu, demiryolu ve denizyoluyla yolcu ve yük taşımada fosil yakıtlı içten yanmalı motorlar uzak mesafelere daha çok kişinin, daha hızlı ve daha kısa sürede özgürce seyahat etme olanağını sağladı. Ancak bu seyahat bağımsızlığı ve özgürlüğünün doğaya bir bedeli oldu. Benzin ve dizel/motorin gibi fosil yakıtların motorda yakılması kükürt dioksit, karbon dioksit, karbon monoksit ve kurşun gibi zehirli maddelerin atmosfere salınımını önemli derecede artırdı. Hava kirliliğinin kaynakları arasında olan karbon dioksit ve karbon monoksit oluşumunun %95 nedeni motorlu araçlardır. Her yıl milyonlarca ton karbondioksit gazı motorlu araçlardan atmosfere salınmaktadır. Bu gazın atmosferde oluşturduğu katman güneş ışınlarının atmosferi terk etmek yerine tutularak yeniden dünyaya yansımasına (sera etkisi) neden olduğu için iklim değişikliğine (ısınmaya) sebep olur. Küresel ısınma daha fazla fırtına, sel, kuraklık gibi iklim değişmelerine ve diğer çevre problemlerine sebep olur. Bu değişimler hayati önemi olan bitkileri, hayvanları ve su kaynaklarını olumsuz etkiler. 1C’lık küresel ısınmanın ülkemize maliyeti 1 milyar $ civarındadır.

Peki, biz ne yapabiliriz?. Bir yere giderken mümkünse arabamızı kullanmadan gitmenin çarelerini arayabiliriz. Arabaya gerek görmeden en iyi ulaşım alternatifi yaya ve bisiklettir. 3-5 km’lik mesafelerde okul, iş ve alış verişe yaya veya bisikletle gitmeye çalışalım. Yaya ve Bisikletli Yaşam daha çevreci, sağlıklı, eğlenceli olur. Çevrilen pedallar hava kirliliğini azaltır, trafiği hafifletir, sağlık/obezite sorunlarımızı çözer. Katlanan bisikletler ve saate 30 km yapabilen elektrikli bisikletler hayatımızı kolaylaştırabilir ve küresel ısınmayı yavaşlatır. Bulunduğumuz bölgedeki yerel yönetimlerden bisiklet yolları/alanları, bisikletle toplu taşıma araçlarına binebilme ve bisiklet park alanlarını çağdaş BİSİKLET ŞEHİRLERİ (Hollanda, Almanya vs gibi) kurabilmek için talep edelim. Alış verişi olduğun yerden yap. Yerli ve yerel mal kullan. Dışarıdan gelen malların uçak/kamyonlarla uzun mesafeler taşındığını unutma.

1.                  Modern toplu taşıma araçlarını kullan. (Tren, metro, tramvay, banliyö, troleybüs, otobüs vapur vs). Toplu taşıma araçları özellikle yolları sıkışık ve tıkalı, otoparkları olmayan veya pahalı büyük şehirler ve metropollerde çok daha cazip ve uygundur. Çocuklarımız okula ve kendimiz işe giderken mümkünse SERVİS OTOBÜSLERİNİ kullanalım.

B. DAHA TEMİZ/YEŞİL YAKIT ve MOTORLAR KULLANALIM: Hava ve çevre kirliliğine neden olan fosil yakıtların yaklaşık 50 yıllık ömrü kalmıştır. Elektrik, kurşunsuz benzin, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ve doğalgaz (LNG) normal benzin ve dizele nazaran daha temiz ve çevrecidir.

BİYO-YAKITLAR: Biyo-yakıtlar olan biyo-etanol ve biyodizel hızla büyüyen tarım ürünleri bitkilerden (mısır, soya fasulyesi, şeker kamışı, aspir, kanola, kolza, ayçiçeği, pamuk, algler vs) elde edilen yakıtlar fosil yakıtlardan daha çevrecidir.

Alkol olan etanol benzinin yerine ve yağ olan biyodizel motorin yerine kullanıla-bilmektedir. Tarım ülkesi olan Türkiye’de tarım ürünlerinden yenilenebilir biyo-yakıtların ev yapımı olarak üretilmesi petrolde dışa bağımlılığı azaltır, karbon dioksit salınımını düşürür. Bitkisel yağ, metanol ve sodyum hidroksitten biyo-dizel ve gliserin üretilir. Biyo-dizel %2, %5, %20, %50 oranlarında dizele katılarak yakıt olarak Standard motorlarda kullanılır. Ülkemizde 2006 yılında 22 milyon ton akaryakıt (%15’i yerli) tüketilmişken 1.5 milyon t/y biyo-dizel kapasitesi varken sadece 10000 t/y biyo-dizel üretilmiştir. Biyo-yakıtlar üzerindeki ÖTV’yi azaltın. Biyo yakıt üretimi/kullanımı besin güvenliğini azaltmaz, petrol yakıtlarının içine daha fazla biyo-yakıt katalım.

ELEKTRİKLİ MOTORLAR: Petrol ve elektrik enerjisini melezleyen hibrid/çift yakıtlı motorların (Toyoto-Prius) yakıt verimliliği çok fazladır. Kent içinde elektrikli motor hava kirliliğinin azalmasına neden olmaktadır.

HİDROJEN ve YAKIT PİLLİ ARAÇLAR: Bunlar geleceğin diğer ulaşım araçları olacaktır. Sodyum hidroboritten açığa çıkan hidrojenden elektrik üreterek yakıt hücreli araçların motorları karbondioksit salınımı yapmaz.