İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin milletvekili seçilen Mustafa Balbay, Mehmet Haberal ve Engin Alan’ın tahliye taleplerinin reddetmesi karşısında gözler Adalet Bakanlığı’nın kanun yararına bozma yoluna gidip gitmeyeceğine çevrildi. CMY’nin 309. maddesi ile bu yetkiye sahip olan bakanlıktan bu kapsamda Yargıtay’a başvuracağına ilişkin herhangi bir sinyal gelmedi. Oysa dönemin Adalet Bakanı Cemil Çiçek, 2006’da bir genelge yayımlayarak, “bu olağanüstü kanun yolu ile kanunların eşit biçimde uygulanması” talimatı vermişti.
Başsavcılıklara gönderilen 2006/16 sayılı “Kanun Yararına Bozma Taleplerinde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar Hakkında Genelge”de kanun yararına bozma talepleriyle ilgili dosyalarda bir kısım aksaklık ve eksikliklerin görüldüğü anlatıldı.
Kanun yararına bozmanın hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümlere karşı başvurulan olağanüstü bir kanun yolu olduğu belirtilen genelgede, “Bu olağanüstü kanun yolu ile kanunların eşit biçimde uygulanması, Yargıtay denetiminden geçmeden kesinleşen kararlardaki hukuka aykırılıkların giderilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca; Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarında da vurgulandığı gibi, bu amacın gerçekleştirilmesi için kanun yararına bozmada ortaya konan hukuka aykırılığın ciddi boyutlara varması gerekir” denildi.
‘Çözüm imkânsız hale gelmiş olmalı’
Genelgede, bir İçtihadı Birleştirme Kararı’na atıf yapılarak, uygulamadaki hatalardan başka esas ve hükme etkili olan usul hatalarından dolayı da kanun yararına bozma yoluna gidilebileceği vurgulandı. Genelgede, “Olağanüstü olma özelliğinden dolayı kanun yararına bozma yoluna başvurulabilmesi için, mahkemelerin asıl ceza davasını çözmeye devam etmesinin artık imkânsız hale gelmiş olması ve kanuna aykırılığın ortadan kaldırılabilmesi için kanun yararına bozma yolundan başka imkân bulunmamasının gerekli olduğu da muhakkaktır” ifadesi kullanıldı.
Uyulması gereken kurallar
Bu yola başvurulurken uyulması gereken kuralların sıralandığı genelgede, “... Öncelikle, itiraz ve temyiz kanun yollarına müracaat edilmesi, bu yollar kullanılmadan kararın kesinleşmesi ve kanun yararına bozmada ortaya konan hukuka aykırılığın ciddi boyutlarda bulunduğunun tespiti durumunda olağanüstü ve istisnai kanun yolu olan kanun yararına bozma yoluna başvurulması” istendi.
Yargı-Sen Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu, bu yolun kullanılması gerektiğini söyledi. Eminağaoğlu, aksi durumun hukuka aykırı olacağını ifade etti.
