Dünya genelinde otoriter uygulamaların yaygınlaştığı, iklim çöküşünün hızlandığı ve uluslararası hukukun aşındığı bir bağlamda, Uluslararası Af Örgütü insan hakları ihlallerinden etkilenenleri desteklemek ve insanlığın kazanabileceğini göstermek için her yıl düzenlediği Haklar İçin Yaz kampanyasını 10 Aralık İnsan Hakları Günü’nde başlatıyor. Kampanya sayesinde, 100’den fazla kişinin durumunda, milyonlarca insanın desteğiyle olumlu sonuç elde edildi.
Haklar İçin Yaz bu yıl, dünyanın dört bir yanından insanları adalet, onur ve ortak bir gelecek için bir araya getirerek, insan haklarını savunmanın bedelini ödeyenleri ve her ne pahasına olursa olsun gerçeği ifade edenleri destekliyor. Bu yılki kampanyada, Tunus’ta insanlık dışı cezaevi koşullarını ve ırkçılığı eleştirdiği için hapis cezası istemiyle yargılanan avukattan Myanmar’da büyük çevresel tahribat yaratan bir kasırgayı haberleştirdiği için hapsedilen foto muhabirine ve Ekvador’da gaz yakmaya karşı çıktıkları için tehditlerle karşılaşan aktivistlere kadar uzanan geniş bir yelpazedeki hak ihlallerini içeriyor.
“Ya otoriterliğe izin vereceğiz ya da birlikte direneceğiz”
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, “Bu yılki Haklar İçin Yaz kampanyası iklim krizinden en ağır etkilenen ve toplumlarını kuraklık, gaz yakma uygulamaları, kalkınma projeleri ve kirliliğe karşı korumak için mücadele eden aktivistlere de yer veriyor. Onların acilen kolektif desteğimize ihtiyacı var” diyerek, şöyle devam ediyor:
“Tarihin bu kritik anında bir seçim yapmamız gerekiyor: Ya otoriter uygulamaların özgürlüklerimizi aşındırmasına izin vereceğiz ya da birlikte direnecek ve insan haklarını savunacağız. Herkes yalnızca birkaç dakika ayırıp bir mektup yazarak, bir sosyal medya paylaşımı yaparak ya da kampanyayı imzalayarak dünyayı değiştirmeye ve hatta bir hayatı kurtarmaya yardımcı olabilir. Birlikte, en elverişsiz koşullarda bile insanlığın kazanabileceğini, kazanmak zorunda olduğunu ve bunu başaracağını kanıtlayacağız.”
Risk altındaki insanları destekleyin
Haklar İçin Yaz bu yıl, milyonlarca insanı dünyanın çeşitli bölgelerinde hakları ihlal edilen kişilerin hayatını değiştirmek üzere bir araya gelmeye çağırıyor.
Küresel kampanyada dayanışma çağrısı yapılan kişiler şunlar:
Madagaskar’da iklim krizi nedeniyle yerinden edilen topluluklar için mücadele eden Damisoa,
Güney Afrika’da kreşte geçici bir tuvalete düşerek hayatını kaybeden üç yaşındaki Unecebo Mboteni,
Honduras’ta yerel nehirleri ve bir milli parkı madencilik ve enerji projelerine karşı korumak için mücadele eden ve vurularak öldürülen Juan López,
Kamboçya’da doğanın sömürüden korunmasını savundukları için cezaevine konulan Doğa Ana Kamboçya grubunun üyeleri,
Myanmar’da bir kasırganın ardından meydana gelen tahribatı haber yaptığı için tutuklanan ve 20 yıl cezaevinde ağır iş cezasına mahkûm edilen foto muhabiri Sai Zaw Thaike,
Norveç’te Sami halkının sesini duyurmak ve haklarının saygı görmesini sağlamak için mücadele eden Ellinor Guttorm Utsi,
Tunus’ta hayatını insan haklarını savunmaya adayan ve haksızlıkları dile getirdiği için yıllarca hapis cezası istemiyle yargılanan avukat Sonya Dahmani,
Ekvador’da toplumlarını Ekvador Amazonu’nda gaz yakmanın neden olduğu zehirli dumanlardan ve fiziksel yıkımdan korumak için mücadele eden Amazon Savaşçıları.
Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi ise, bu küresel vakalardan üçüne odaklanarak Sai Zaw Thaike, Sonya ve Amazon Savaşçıları için harekete geçme çağrısı yapıyor.
Sözcüklerimiz insanların hayatını değiştiriyor
Haklar İçin Yaz 2001’de başladığından bu yana milyonlarca kişi, insan haklarından yoksun bırakılan insanların hayatlarını değiştirdi. Kampanya kapsamında dayanışma çağrısı yapılan 100’den fazla kişinin durumunda olumlu bir sonuç elde edildi.
2023 yılında Haklar İçin Yaz, zihinsel engelli siyah bir erkek olan Rocky Myers’ın karşılaştığı haksız yargılama sürecine dikkat çekti. ABD’nin Alabama eyaletinde cinayet suçundan ölüm cezasına mahkûm edilen Rocky, otuz yıl cezaevinde kaldı. İddiaya göre polis baskısıyla verilen, tutarsızlıklarla dolu tanık ifadelerinin ardından suçlu bulunmuştu. Yüz binlerce Uluslararası Af Örgütü destekçisi Rocky’nin serbest bırakılması için çağrı yaparak, Alabama Valisi’nden onun için af çıkarmasını ve cezasını hafifletmesini talep etti. 2025 Şubat’ta bu talep kabul gördü ve af kararı çıkarıldı. Davasındaki ihlaller nedeniyle Rocky’nin adalet mücadelesi sona ermedi ancak infaz tehdidi durduruldu.
Rocky Myers’ın savunma avukatlarından Miriam Bankston, “Bu kampanya davaya dikkat çekmekle kalmadı, aynı zamanda bunu Rocky’yi bir kişi, bir baba ve büyükbaba olarak onurlandıran bir biçimde yaptı” dedi. Bankston, “Gördüğü inanılmaz desteğin Rocky için anlamı çok büyük ve bunca insanın harekete geçmeye çağrıldıklarını hissetmelerini bilmek gerçekten ilham verici” şeklinde konuştu.
Siz de dünyayı daha adil bir yer haline getirmek için Haklar İçin Yazın.
