Yönetmelik bu maddeyle çok yaşamaz!
Yayınlanma:
'Endişeli muhalif bakış'ın alkol tartışmasını güçlendirdiği doğru; ama sorun bu değil. Yönetmelikteki 'genç' tanımı ve 24/ maddesi, ciddi sorunlara yol açacak muğlaklıkta.
Tütün ve Alkol Piyasasını Düzenleme Kurumu’nun tütün ve alkole ilişkin yeni yönetmeliği yürürlüğe girdiği 7 Ocak 2011’den bu yana öyle tartışmalara yol açtı ki, bilmeyen ülkede anayasa değiştirildiğini zanneder. Bunun biri siyasi, biri de yönetmelikten kaynaklanan iki nedeni var. Siyasi neden, iktidar partisi ve dolayısıyla onun otoritesi altında iş gören kamu kurumlarına yönelik endişeli muhalefetten kaynaklanıyor.
Endişenin algıyı karartıcı bir yanı olduğu açık; düğün derneklerde, kokteyllerde ikramın yasaklandığı sonucuna varılması, bunun bir sonucu. Nitekim TAPDK Başkanı Mehmet Küçük, “Yönetmelik işin ticaretini düzenliyor. ‘Sunum’la ikramı birbirine karıştırmamak gerekir” yollu açıklamayı yapmak zorunda kaldı. Küçük haklı, yönetmelikteki “sunum” ifadesiyle herhangi bir nedenle misafir ağırlarken yapılacak ikram elbette farklı şeyler.
Bir yanlış yorum
Örneğin ‘Kutsal Damacana Dracoola’ filminin İstinye Park AFM’deki galasında içki ikramı yapılmadı. Düzenleyiciler bunun yönetmeliğin emri olduğunu açıkladı, üzüntülerini belirtti, eleştirilerini dile getirdi. Oysa yönetmelik ikramı yasaklamıyor. İkram ticari bir faaliyet değil; yönetmeliğin alanına girmez, giremez.
Bir karanlık madde Yönetmelikler, düzenledikleri alanlarda vatandaşlarla denetleme yetkililerinin üzerinde kolayca anlaşmaları gereken açıklıkta olmalı. Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle başlayan normlar hiyerarşisinde her alt norm, bir üst normun bıraktığı açıklığı doldurarak oluşur. Bu anlamda her alt norm, üst normların belirlediği sınırlar içerisinde düzenleme yapar. En alt normatif metin olarak yönetmelikler, belirsizlikleri gideren açıklıkta olmalıdır; üst normlarda verilmeyen bir yetkiyi düzenleyemez, üst norma yaslanmayan bir norm üretemez.
Burada, hükümet ve Küçük’ün haklı olmadığı yerdeyiz. Zira sorun, ‘endişeli muhalif algı’dan değil, bizzat yönetmelikten çıkıyor: Yönetmelikte kritik bir kavram ve bu kavram çerçevesinde muğlak alanlar yaratan düzenlemeler var. “Gençlik” kavramının 15-24 yaş olarak tanımlanışı ve buna dayanılarak getirilen bir düzenleme, ciddi sorunlar yaratıyor, yaratacak. Yönetmelik madde 24/d aynen şöyle:
“Çocukları ve gençleri hedef alan veya bu kişilerin ilgi alanına giren etkinlikler ile bu nevi etkinliklerin tanıtımında ve etkinliğin gerçekleştirileceği mekanlarda, alkollü içki markaları veya alkollü içki markalarını çağrıştıracak nitelikteki unsurlar kullanılamaz ve bu etkinliklerde satış ve sunum yapılamaz.”
Anayasa gibi
Hükümet ve TAPDK yetkilileri, bu maddenin “gençleri koruma maksatlı” olduğunu dile getiriyor. Nitekim Küçük dün bu madde ve paralelindeki düzenlemelerin amacı tekraren açıkladı: Gençleri, alkolü teşvik edici kampanyaların hedefi olmaktan çıkarmak. Ne var ki, “çocukları ve gençleri hedef alan” dedikten sonra yazılan, “veya bu kişilerin ilgi alanına giren etkinlikler” ibaresi, son derece geniş bir anlam alanına sahip. Cümle farklı ve zıt uçlarda yorumlara o kadar açık ki, bu haliyle bir yönetmelikten çok bir yasa ya da anayasa hükmünü andırıyor.
Hükmün ürküttüğü mekancıların “24 yaş üstü etkinlik” uygulamalarından ilkine 24 Ocak’ta tanık olduk. O tarihte Beyoğlu’nun popüler gece kulüplerinden The Hall’daki bir parti, bir bira markasının sponsorluğunda gerçekleştiği için 24 yaşından küçükleri içeri almadı. Şimdi, içki de satılan bir gece kulübüne girme hakkına sahip bir gencin, o gece bir sponsor eşliğinde parti yapıldığı için içeri alınmaması hayli tuhaf bir durum.
Babylon bilmecesi
Tuhaflık, neredeyse 18 yaş üstüne sanki ‘içki içme’ ve mekancılar için de ayrı bir ‘içki satma’ ruhsatı gerektiği gibi bir sonuca kadar varıyor. Kanun koyucu bunu hedefleyemez, hedeflese de yönetmelikle yapmaya kalkamaz.
Mekancıları böyle davranmaya iten, yönetmelikteki söz konusu maddenin muğlaklığı, Babylon’un benzer bir uygulamaya gitmesine yol açtı. Kulüp, Hindi Zahra konserine 24 yaş sınırı getirdi. Devamının geleceği anlaşılıyor. Gerçekte, 18 yaşını geçmiş bir gencin, içki satış ruhsatına sahip bir mekana gitmesini yönetmelik yasaklayamaz; buna karşılık Hindi Zahra’nın “gençlerin ilgi alanına girmediği”ni söylemek de imkansız. Aslında eğer Zahra gençlerin ilgi alanına giriyorsa, bırakın 24 yaş sınırını, etkinliğin hiç yapılamaması gerekir. Oysa mekanın maksadı tanıtım filan değil. Hasılı, yönetmeliğin bu maddesi, Babylon tarafından ‘aşırı yorumlanmış’ olabilir, ama bu aşırı yorumda mekan sahiplerini haklı çıkaran şey, maddenin yazımındaki bu sakatlık.
Nitekim Küçük muğlaklığı başka bir örnek üzerine bir anlamda itiraf etti: “Kırpkpınar’ın hangi kategoriye gireceğini bilmiyoruz, düşünüyoruz!”
18-24 yaş ‘yetişkin genç’
Yeni yönetmelikte 15 ile 24 yaş arasındaki kişiler ‘genç’ olarak tanımlanıyor. Yetkililer bunu Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) aldığını söylüyor. Halbuki WHO, 15-18 arasını ‘young’ (genç), 18-24 yaş arasını ‘young adult’ (yetişkin genç) olarak tanımlıyor.
YASAK OLANLAR VE OLMAYANLAR
TAPDK Başkanı Mehmet Küçük’e göre ‘Alkollü içkide ne sıkıyönetim ne de mahalle baskısı söz konusu’
Alkol tüketimi arttı
2003 yılından sonra alkollü içki tüketiminde büyük bir artış oldu. 2003 yılında, 500 milyon litre olan bira ve şarap tüketimi, 2009 yılında, 1 milyar 79 milyon litreye yükseldi.
24 yaş meselesi Dünya Sağlık Örgütü 15-24 yaş grubunu genç olarak niteliyor. 24 yaşa kadar olan gençlerin içki reklamı yönünden korunması hedefleniyor.
Galalarda içki ikramı serbest
İkram ile yönetmelikteki sunum ayrı şeyler. Cumhurbaşkanlığı, Dolmabahçe, bir filmin galasında da içki ikramı yapılabilir. Konuklara içki ikramı yapılmasıyla yönetmelikte bahsi geçen sunum kavramını değerlendirirken dikkatli olmak lazım. Satış ve sunum faaliyetiyle kastedilen, belgeli satıcının içkiyi açarak satış yapması.
İnternetten satış kontrol edilecek 18 yaş altına internetten alkollü içki satışının kontrolü hemen hemen imkansız. Bu nedenle, TBMM’de görüşülmekte olan Torba Yasa’ya konuyla ilgili bir hüküm eklenecek.
Efes Pilsen takımı ne olacak?
Efes Pilsen’in yeni isim ve amblem önerilerinin alkollü içki markasını çağrıştırıp, çağrıştırmadığı konusunda ayrıntılı bir çalışma yapılıyor.
Kırkpınar’ın durumu belirsiz
Kırkpınar gibi çeşitli organizasyonların gençliğe dönük etkinlik sayılıp sayılmayacağı da kurulda değerlendirilecek. Bu tür olaylarla ilgili uygulama için çalışma yapılacak.
AVRUPA'DA DURUM NE?
İngiltere’de alkollü içecek markaları her türlü konser veya festivale sponsor olabiliyor ancak bu markaların internet reklamlarına bazı sınırlandırmalar getirilmiş. Almanya’da 14-16 yaş arası gençler ebeveyn gözetiminde içki içebiliyor. 18 yaş üstü gençler için herhangi bir kısıtlama yok. İspanya’daysa, akşam belli bir saatten önce televizyonlarda alkol reklamlarını sınırlandıran yasalar var ancak 16 yaşındaki bir genç bile ebeveyni eşliğinde içki satın alabiliyor. Türkiye’ye en yakın uygulama Fransa’da. Fransa’da alkollü içki markaları konser veya festivallere sponsor olabiliyor ancak tam isimlerini kullanmamak şartıyla. Ülkede 18 yaş üstüne alkol kısıtlaması yok. İtalya’daysa 16 yaş üstü gençler içki satın alabiliyor.
GENÇLER NE DİYOR?
Sinem Yeşilkanat Yaklaşık 6 yıldır, gece eğlenmeye çıkar, içki içerim. İçkisiz yaşayamam diyen bir insan değilim, ama 23 yaşındaki insanlara, bunu yapamazsın diyen bir uygulama beni buna yöneltiyor. Devletin her taşın altından çıkması can sıkıcı olmaya başladı.
Cihan Kadife
Bu söz konusu yönetmeliği düzenleyenlerin ne düşündüğünü, bu değişiklikle uzun vadede elde etmeyi planladıkları faydayı anlamakta güçlük çekiyorum. Yasak olanın, özellikle çocukluk ile gençlik sınırındaki insanlar için, cezbediciliğini sanırım ya fazla küçümsüyor ya da olduğu gibi yok sayıyorlar.
Erkan Gökdoğan
Gençlik üst sınırını 24’e çekme kararını neye göre verildiğini çok merek ediyorum. Bu düzenlemenin bizleri korumak için yapıldığını söyleyenlerin daha birkaç hafta önce silah edinme yasasında yaptıkları değişiklikleri gördük. Beni silahla yaralanmaktan korumak yerine alkolden korudukları için kendilerine minnettarım! Neyse ki hayat sadece içki ve seksten ibaret değil!
Erdem Belener
Üniversite dönemi insanın içkiyle tanıştığı ve barlara girmeye başladığı yıllardır. Fakat insanlar 24 olmadan üniversiteyi bitiriyorlar. Bir insan üniversitede kültürel etkinliklere katılamayacaksa, hayatı tanıyamayacaksa ne zaman tanıyacak? Sabah 9, akşam 6 çalışırken mi?
TWITTER YORUMLARI
24 yaşından küçüklerin ‘bugün cuma’ diye sevinmesi yasaklanmış. Hayat cumartesi ve pazardan ibaret değilmiş. (burusvilis)
Alkol markası desteklediğinden dolayı festival vs. etkinliklere 24 yaşın altında olduğumuz için katılamayacağız. İyi babalarımız gider artık. (omerfarukonder)
Konser yasak, fizy yasak, içmek yasak. Evde oturun, saz çalın, örgü örün, kısmet bekleyin. Gelir. (subsky)
Sevgilimin yaşı tutmadığı için 2.5 sene beraber alkol satılan organizasyonlara gidemeyeceğiz. Bu yalnız günlerim için bir yoldaş arıyorum. (mesutbahtiyar)
Şu aralar en büyük korkum, 24 yaş uygulamasına geçen mekanların kapısında kimliğimin sorulmaması. (handekuday)
MEKANLAR NE DİYOR?
İKSV SALON Uygulamayla ilgili açık olmayan birçok nokta var, bu noktaların hukuki açıdan da netliğe kavuşmadığını yasadaki muğlak ifadelerin kaldırılması gerektiğini düşünüyoruz.
GHETTO
Şu an sadece 18 yaşından küçüklere içki yasağı mevcut ve henüz 24 yaş uygulamasıyla ilgili bir kararımız yok. Ancak 24 yaş sınırını tabii ki fazlasıyla yüksek buluyoruz.
HAYAL KAHVESİ
Sezonluk sponsorlarımız olan çeşitli içki markaları da yavaş yavaş bar içindeki logolarını kaldırmaya, değiştirmeye başladılar. Biz birkaç işletme aslında bu konu üzerinde kafa yoruyoruz ama kanuna da karşı gelemeyiz tabii ki. Ama şimdilik 24 yaş altını almıyoruz gibi bir kararımız yok.
TAMİRANE
Bu durum, yönetmelikte yeterince açık ifade edilmiyor, yargıda da konuya dair itirazlar var. Bizim de yakın tarihte bir içki markasının sponsorluğunda düzenlenecek bir gecemiz yok, dolayısıyla şu aşamada bir yorum getiremiyoruz.
BRONX Pİ SAHNE
Bu uygulamanın sonucu olarak, dünya’da tüm 18-24 yaş arası gençliğin kültürel ve sosyal açıdan faydalanabildiği bu tür organizasyonlardan Türk gençliği uzak kalmak zorunda kalacaktır. Bunun gençliği korumaya yönelik değil, bu tür yerlere giden gençliğin cezalandırılmasına yönelik bir yönetmelik olduğunu düşünüyoruz.
Turizm Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) BAŞKANI/ Kaya Demirer
Bu karar, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmayan kamuya açık alanlarda geçerli bir karar, bu yönetmelik sadece onları bağlıyor. TURYİD işletmeleri gibi işyeri açma ve çalışma ruhsatı olan ve TAPDK’dan ruhsatlı yerlerde 18 yaş üstüne içki sunmak ve satmak konusunda hiçbir durumda bir problem yok. Karardaki muğlak alanlardan dolayı yanlış uygulamalar olabileceğini düşünüyorum.
BEYDER/ Tahir Berrakkarasu
BEYDER olarak Danıştay’a yürütmeyi durdurma davamızı açtık. Ankara Barosu ve bizim dışımızda kimse dava açmamış aldığımız bilgiye göre, bu çok üzücü. Yönetmelikte amaç üzüm yemek değil bağcıyı dövmek, bağcı da eğlence sektörü.
HABER YORUM/ Yönetmelikte yer alan toplumu tütün ve alkolün zararlarından korumaya yönelik maddelerin büyük kısmına katılmamak mümkün değil. Zaten dünyanın birçok ülkesinde bu kurallar üç aşağı beş yukarı uygulanıyor. Eski yönetmelikte olduğu gibi yenisinde de 18 yaşını doldurmuş gençler içki ruhsatı olan restoranlara, barlara, gece kulüplerine gidebiliyor, isterlerse içki de içebiliyorlar. Fakat ne zaman ki gidilen yerde bir içki firması ‘promosyon’ yapıyor, yani ücretsiz içki dağıtıyorsa oraya 24’ünü doldurmamış olan giremiyor.
Bir genç 18 yaşına geldiğinde oy kullanıyor, ehliyet alıyor, evleniyor, sigortalı olarak çalışmaya başlıyor, askere gidiyor. 21 yaşında silah taşıma ruhsatı alıyor, üniversiteyi bitiriyor, çocuğu oluyor. Aynı genç 24 yaşına geldiğinde içki promosyonu yapıldığı için parti, kokteyl gibi etkinliğe katılamıyor. Çünkü sıra içki içmeye geldiğinde henüz kendi iradesiyle ne yapıp yapmayacağına karar verecek olgunlukta bulunmuyor.
Devlet baba onun yerine karar veriyor. 24 yaş sınırı özgürlüğe müdahale ve aslında insan haklarına da aykırı. Tüm AB ülkelerinde 18, Amerika Birleşik Devletlerinde 21 olan bu sınırı 24 yaşa çekmenin bu kadar tepki göreceğini hükümetin tahmin etmemesi mümkün değildi. Zaten birçokları tarafından da bu değişiklik yaklaşan seçimlerde muhafazakâr kitleye yatırım olarak algılandı. Ki amaç büyük bir olasılıkla da öyleydi. amaç içki reklamını engellemekse, bu açıkça promosyonlar yasaklanarak yapılabilirdi. Ama AK Parti iktidarı dolaylı yolu seçti. Bir kez daha “gizli ajanda” korkusunu hortlattı.
Tabii ki içki tüm yiyecek ve içecekler gibi abartıldığında sağlığa zararlı, hatta ölümcül bile olabilir. Ama en azından 21 yaşındaki bir gencin satın aldığı ve hedefini nereye çevireceği bir silahtan daha tehlikeli değil. Nihayetinde içki içmek de bir özgürlüktür, bırakalım isteyen adabıyla özgürce yaşasın...
Endişenin algıyı karartıcı bir yanı olduğu açık; düğün derneklerde, kokteyllerde ikramın yasaklandığı sonucuna varılması, bunun bir sonucu. Nitekim TAPDK Başkanı Mehmet Küçük, “Yönetmelik işin ticaretini düzenliyor. ‘Sunum’la ikramı birbirine karıştırmamak gerekir” yollu açıklamayı yapmak zorunda kaldı. Küçük haklı, yönetmelikteki “sunum” ifadesiyle herhangi bir nedenle misafir ağırlarken yapılacak ikram elbette farklı şeyler.
Bir yanlış yorum
Örneğin ‘Kutsal Damacana Dracoola’ filminin İstinye Park AFM’deki galasında içki ikramı yapılmadı. Düzenleyiciler bunun yönetmeliğin emri olduğunu açıkladı, üzüntülerini belirtti, eleştirilerini dile getirdi. Oysa yönetmelik ikramı yasaklamıyor. İkram ticari bir faaliyet değil; yönetmeliğin alanına girmez, giremez.
Bir karanlık madde Yönetmelikler, düzenledikleri alanlarda vatandaşlarla denetleme yetkililerinin üzerinde kolayca anlaşmaları gereken açıklıkta olmalı. Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle başlayan normlar hiyerarşisinde her alt norm, bir üst normun bıraktığı açıklığı doldurarak oluşur. Bu anlamda her alt norm, üst normların belirlediği sınırlar içerisinde düzenleme yapar. En alt normatif metin olarak yönetmelikler, belirsizlikleri gideren açıklıkta olmalıdır; üst normlarda verilmeyen bir yetkiyi düzenleyemez, üst norma yaslanmayan bir norm üretemez.
Burada, hükümet ve Küçük’ün haklı olmadığı yerdeyiz. Zira sorun, ‘endişeli muhalif algı’dan değil, bizzat yönetmelikten çıkıyor: Yönetmelikte kritik bir kavram ve bu kavram çerçevesinde muğlak alanlar yaratan düzenlemeler var. “Gençlik” kavramının 15-24 yaş olarak tanımlanışı ve buna dayanılarak getirilen bir düzenleme, ciddi sorunlar yaratıyor, yaratacak. Yönetmelik madde 24/d aynen şöyle:
“Çocukları ve gençleri hedef alan veya bu kişilerin ilgi alanına giren etkinlikler ile bu nevi etkinliklerin tanıtımında ve etkinliğin gerçekleştirileceği mekanlarda, alkollü içki markaları veya alkollü içki markalarını çağrıştıracak nitelikteki unsurlar kullanılamaz ve bu etkinliklerde satış ve sunum yapılamaz.”
Anayasa gibi
Hükümet ve TAPDK yetkilileri, bu maddenin “gençleri koruma maksatlı” olduğunu dile getiriyor. Nitekim Küçük dün bu madde ve paralelindeki düzenlemelerin amacı tekraren açıkladı: Gençleri, alkolü teşvik edici kampanyaların hedefi olmaktan çıkarmak. Ne var ki, “çocukları ve gençleri hedef alan” dedikten sonra yazılan, “veya bu kişilerin ilgi alanına giren etkinlikler” ibaresi, son derece geniş bir anlam alanına sahip. Cümle farklı ve zıt uçlarda yorumlara o kadar açık ki, bu haliyle bir yönetmelikten çok bir yasa ya da anayasa hükmünü andırıyor.
Hükmün ürküttüğü mekancıların “24 yaş üstü etkinlik” uygulamalarından ilkine 24 Ocak’ta tanık olduk. O tarihte Beyoğlu’nun popüler gece kulüplerinden The Hall’daki bir parti, bir bira markasının sponsorluğunda gerçekleştiği için 24 yaşından küçükleri içeri almadı. Şimdi, içki de satılan bir gece kulübüne girme hakkına sahip bir gencin, o gece bir sponsor eşliğinde parti yapıldığı için içeri alınmaması hayli tuhaf bir durum.
Babylon bilmecesi
Tuhaflık, neredeyse 18 yaş üstüne sanki ‘içki içme’ ve mekancılar için de ayrı bir ‘içki satma’ ruhsatı gerektiği gibi bir sonuca kadar varıyor. Kanun koyucu bunu hedefleyemez, hedeflese de yönetmelikle yapmaya kalkamaz.
Mekancıları böyle davranmaya iten, yönetmelikteki söz konusu maddenin muğlaklığı, Babylon’un benzer bir uygulamaya gitmesine yol açtı. Kulüp, Hindi Zahra konserine 24 yaş sınırı getirdi. Devamının geleceği anlaşılıyor. Gerçekte, 18 yaşını geçmiş bir gencin, içki satış ruhsatına sahip bir mekana gitmesini yönetmelik yasaklayamaz; buna karşılık Hindi Zahra’nın “gençlerin ilgi alanına girmediği”ni söylemek de imkansız. Aslında eğer Zahra gençlerin ilgi alanına giriyorsa, bırakın 24 yaş sınırını, etkinliğin hiç yapılamaması gerekir. Oysa mekanın maksadı tanıtım filan değil. Hasılı, yönetmeliğin bu maddesi, Babylon tarafından ‘aşırı yorumlanmış’ olabilir, ama bu aşırı yorumda mekan sahiplerini haklı çıkaran şey, maddenin yazımındaki bu sakatlık.
Nitekim Küçük muğlaklığı başka bir örnek üzerine bir anlamda itiraf etti: “Kırpkpınar’ın hangi kategoriye gireceğini bilmiyoruz, düşünüyoruz!”
18-24 yaş ‘yetişkin genç’
Yeni yönetmelikte 15 ile 24 yaş arasındaki kişiler ‘genç’ olarak tanımlanıyor. Yetkililer bunu Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) aldığını söylüyor. Halbuki WHO, 15-18 arasını ‘young’ (genç), 18-24 yaş arasını ‘young adult’ (yetişkin genç) olarak tanımlıyor.
YASAK OLANLAR VE OLMAYANLAR
TAPDK Başkanı Mehmet Küçük’e göre ‘Alkollü içkide ne sıkıyönetim ne de mahalle baskısı söz konusu’
Alkol tüketimi arttı
2003 yılından sonra alkollü içki tüketiminde büyük bir artış oldu. 2003 yılında, 500 milyon litre olan bira ve şarap tüketimi, 2009 yılında, 1 milyar 79 milyon litreye yükseldi.
24 yaş meselesi Dünya Sağlık Örgütü 15-24 yaş grubunu genç olarak niteliyor. 24 yaşa kadar olan gençlerin içki reklamı yönünden korunması hedefleniyor.
Galalarda içki ikramı serbest
İkram ile yönetmelikteki sunum ayrı şeyler. Cumhurbaşkanlığı, Dolmabahçe, bir filmin galasında da içki ikramı yapılabilir. Konuklara içki ikramı yapılmasıyla yönetmelikte bahsi geçen sunum kavramını değerlendirirken dikkatli olmak lazım. Satış ve sunum faaliyetiyle kastedilen, belgeli satıcının içkiyi açarak satış yapması.
İnternetten satış kontrol edilecek 18 yaş altına internetten alkollü içki satışının kontrolü hemen hemen imkansız. Bu nedenle, TBMM’de görüşülmekte olan Torba Yasa’ya konuyla ilgili bir hüküm eklenecek.
Efes Pilsen takımı ne olacak?
Efes Pilsen’in yeni isim ve amblem önerilerinin alkollü içki markasını çağrıştırıp, çağrıştırmadığı konusunda ayrıntılı bir çalışma yapılıyor.
Kırkpınar’ın durumu belirsiz
Kırkpınar gibi çeşitli organizasyonların gençliğe dönük etkinlik sayılıp sayılmayacağı da kurulda değerlendirilecek. Bu tür olaylarla ilgili uygulama için çalışma yapılacak.
AVRUPA'DA DURUM NE?
İngiltere’de alkollü içecek markaları her türlü konser veya festivale sponsor olabiliyor ancak bu markaların internet reklamlarına bazı sınırlandırmalar getirilmiş. Almanya’da 14-16 yaş arası gençler ebeveyn gözetiminde içki içebiliyor. 18 yaş üstü gençler için herhangi bir kısıtlama yok. İspanya’daysa, akşam belli bir saatten önce televizyonlarda alkol reklamlarını sınırlandıran yasalar var ancak 16 yaşındaki bir genç bile ebeveyni eşliğinde içki satın alabiliyor. Türkiye’ye en yakın uygulama Fransa’da. Fransa’da alkollü içki markaları konser veya festivallere sponsor olabiliyor ancak tam isimlerini kullanmamak şartıyla. Ülkede 18 yaş üstüne alkol kısıtlaması yok. İtalya’daysa 16 yaş üstü gençler içki satın alabiliyor.
GENÇLER NE DİYOR?
Sinem Yeşilkanat Yaklaşık 6 yıldır, gece eğlenmeye çıkar, içki içerim. İçkisiz yaşayamam diyen bir insan değilim, ama 23 yaşındaki insanlara, bunu yapamazsın diyen bir uygulama beni buna yöneltiyor. Devletin her taşın altından çıkması can sıkıcı olmaya başladı.
Cihan Kadife
Bu söz konusu yönetmeliği düzenleyenlerin ne düşündüğünü, bu değişiklikle uzun vadede elde etmeyi planladıkları faydayı anlamakta güçlük çekiyorum. Yasak olanın, özellikle çocukluk ile gençlik sınırındaki insanlar için, cezbediciliğini sanırım ya fazla küçümsüyor ya da olduğu gibi yok sayıyorlar.
Erkan Gökdoğan
Gençlik üst sınırını 24’e çekme kararını neye göre verildiğini çok merek ediyorum. Bu düzenlemenin bizleri korumak için yapıldığını söyleyenlerin daha birkaç hafta önce silah edinme yasasında yaptıkları değişiklikleri gördük. Beni silahla yaralanmaktan korumak yerine alkolden korudukları için kendilerine minnettarım! Neyse ki hayat sadece içki ve seksten ibaret değil!
Erdem Belener
Üniversite dönemi insanın içkiyle tanıştığı ve barlara girmeye başladığı yıllardır. Fakat insanlar 24 olmadan üniversiteyi bitiriyorlar. Bir insan üniversitede kültürel etkinliklere katılamayacaksa, hayatı tanıyamayacaksa ne zaman tanıyacak? Sabah 9, akşam 6 çalışırken mi?
TWITTER YORUMLARI
24 yaşından küçüklerin ‘bugün cuma’ diye sevinmesi yasaklanmış. Hayat cumartesi ve pazardan ibaret değilmiş. (burusvilis)
Alkol markası desteklediğinden dolayı festival vs. etkinliklere 24 yaşın altında olduğumuz için katılamayacağız. İyi babalarımız gider artık. (omerfarukonder)
Konser yasak, fizy yasak, içmek yasak. Evde oturun, saz çalın, örgü örün, kısmet bekleyin. Gelir. (subsky)
Sevgilimin yaşı tutmadığı için 2.5 sene beraber alkol satılan organizasyonlara gidemeyeceğiz. Bu yalnız günlerim için bir yoldaş arıyorum. (mesutbahtiyar)
Şu aralar en büyük korkum, 24 yaş uygulamasına geçen mekanların kapısında kimliğimin sorulmaması. (handekuday)
MEKANLAR NE DİYOR?
İKSV SALON Uygulamayla ilgili açık olmayan birçok nokta var, bu noktaların hukuki açıdan da netliğe kavuşmadığını yasadaki muğlak ifadelerin kaldırılması gerektiğini düşünüyoruz.
GHETTO
Şu an sadece 18 yaşından küçüklere içki yasağı mevcut ve henüz 24 yaş uygulamasıyla ilgili bir kararımız yok. Ancak 24 yaş sınırını tabii ki fazlasıyla yüksek buluyoruz.
HAYAL KAHVESİ
Sezonluk sponsorlarımız olan çeşitli içki markaları da yavaş yavaş bar içindeki logolarını kaldırmaya, değiştirmeye başladılar. Biz birkaç işletme aslında bu konu üzerinde kafa yoruyoruz ama kanuna da karşı gelemeyiz tabii ki. Ama şimdilik 24 yaş altını almıyoruz gibi bir kararımız yok.
TAMİRANE
Bu durum, yönetmelikte yeterince açık ifade edilmiyor, yargıda da konuya dair itirazlar var. Bizim de yakın tarihte bir içki markasının sponsorluğunda düzenlenecek bir gecemiz yok, dolayısıyla şu aşamada bir yorum getiremiyoruz.
BRONX Pİ SAHNE
Bu uygulamanın sonucu olarak, dünya’da tüm 18-24 yaş arası gençliğin kültürel ve sosyal açıdan faydalanabildiği bu tür organizasyonlardan Türk gençliği uzak kalmak zorunda kalacaktır. Bunun gençliği korumaya yönelik değil, bu tür yerlere giden gençliğin cezalandırılmasına yönelik bir yönetmelik olduğunu düşünüyoruz.
Turizm Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) BAŞKANI/ Kaya Demirer
Bu karar, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmayan kamuya açık alanlarda geçerli bir karar, bu yönetmelik sadece onları bağlıyor. TURYİD işletmeleri gibi işyeri açma ve çalışma ruhsatı olan ve TAPDK’dan ruhsatlı yerlerde 18 yaş üstüne içki sunmak ve satmak konusunda hiçbir durumda bir problem yok. Karardaki muğlak alanlardan dolayı yanlış uygulamalar olabileceğini düşünüyorum.
BEYDER/ Tahir Berrakkarasu
BEYDER olarak Danıştay’a yürütmeyi durdurma davamızı açtık. Ankara Barosu ve bizim dışımızda kimse dava açmamış aldığımız bilgiye göre, bu çok üzücü. Yönetmelikte amaç üzüm yemek değil bağcıyı dövmek, bağcı da eğlence sektörü.
HABER YORUM/ Yönetmelikte yer alan toplumu tütün ve alkolün zararlarından korumaya yönelik maddelerin büyük kısmına katılmamak mümkün değil. Zaten dünyanın birçok ülkesinde bu kurallar üç aşağı beş yukarı uygulanıyor. Eski yönetmelikte olduğu gibi yenisinde de 18 yaşını doldurmuş gençler içki ruhsatı olan restoranlara, barlara, gece kulüplerine gidebiliyor, isterlerse içki de içebiliyorlar. Fakat ne zaman ki gidilen yerde bir içki firması ‘promosyon’ yapıyor, yani ücretsiz içki dağıtıyorsa oraya 24’ünü doldurmamış olan giremiyor.
Bir genç 18 yaşına geldiğinde oy kullanıyor, ehliyet alıyor, evleniyor, sigortalı olarak çalışmaya başlıyor, askere gidiyor. 21 yaşında silah taşıma ruhsatı alıyor, üniversiteyi bitiriyor, çocuğu oluyor. Aynı genç 24 yaşına geldiğinde içki promosyonu yapıldığı için parti, kokteyl gibi etkinliğe katılamıyor. Çünkü sıra içki içmeye geldiğinde henüz kendi iradesiyle ne yapıp yapmayacağına karar verecek olgunlukta bulunmuyor.
Devlet baba onun yerine karar veriyor. 24 yaş sınırı özgürlüğe müdahale ve aslında insan haklarına da aykırı. Tüm AB ülkelerinde 18, Amerika Birleşik Devletlerinde 21 olan bu sınırı 24 yaşa çekmenin bu kadar tepki göreceğini hükümetin tahmin etmemesi mümkün değildi. Zaten birçokları tarafından da bu değişiklik yaklaşan seçimlerde muhafazakâr kitleye yatırım olarak algılandı. Ki amaç büyük bir olasılıkla da öyleydi. amaç içki reklamını engellemekse, bu açıkça promosyonlar yasaklanarak yapılabilirdi. Ama AK Parti iktidarı dolaylı yolu seçti. Bir kez daha “gizli ajanda” korkusunu hortlattı.
Tabii ki içki tüm yiyecek ve içecekler gibi abartıldığında sağlığa zararlı, hatta ölümcül bile olabilir. Ama en azından 21 yaşındaki bir gencin satın aldığı ve hedefini nereye çevireceği bir silahtan daha tehlikeli değil. Nihayetinde içki içmek de bir özgürlüktür, bırakalım isteyen adabıyla özgürce yaşasın...
Yaşam
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.