Yerel seçimlerin ardından gerçekleştirdiği yüksek bütçeli çöp ihalesiyle dikkatleri üzerine çeken Başkan Handan Toprak Benli yönetimindeki Avcılar Belediyesi'nde şaibeli ilişkilerin izlerine, şikayet konusu edilen 2014/76432 İhale Kayıt Numaralı “Avcılar İlçesi Dahilindeki Katı Atıkların ve Tıbbi Atıkların Toplanması ve Nakli ile Kent Temizliği Hizmet Alım İşi” İhalesi'nde rastlandı. Yaklaşık maliyeti piyasa araştırmasına göre 121 milyon 223 bin 864 TL tutarında belirlendiği ihalenin kıran kırana geçmesi beklenirken, bazı karanlık iş ve işlemler neticesinde adrese teslim ihale yapılması için özel çaba sarf edildiği ortaya çıktı. Olayın adli yönünün ağır bastığı, soruşturma başlatılması halinde karanlık ilişkilerin gün yüzüne çıkacağı öne sürülüyor.
Gizemli Kişi: Akın Kumanlı (Kumandalı)
KİK kararından edinilen bilgiye göre; 14 Ağustos 2014'te çıkılan servet niteliğindeki çöp ihalesi için 27 firma bedelini ödeyerek katılım dosyası edindi, sadece 4 firma ihale günü İhale Komisyonu karşısında yerini aldı. Katılımcı firmalardan Boğaziçi Atık Yönetim Ltd. Şti. sadece teşekkür mektubu sunarak ihaleden çekilirken, bir diğer katılımcı Esra Çölgeçen Dikbıyık ise ihale için geçerli hiçbir evrakı tamamlayamadığı halde teklif verdiğinden dolayı teklifi komisyonca değerlendirme dışı bırakıldı. Geriye kalan iki firmadan Beşkardeşler adlı firma 30 ay süreli Avcılar ilçesi temizliği için 84 milyon 957 bin 400 TL teklif verirken, dördüncü katılımcı firma Tomurcuk Ltd.Şti. 115 milyon 999 bin 650 TL gibi yüksek bir teklifle işi tamamlayacağını taahhüt etti. İhale Komisyonu'nun geçerli teklif sahibi iki firma arasında değerlendirme yapması beklenirken, henüz kim olduğu belli olmayan ve ihaleyle hiçbir ilgisi bulunmayan Akın Kumanlı (Kumandalı) adlı bir şahıs Avcılar Belediyesi'ne verdiği dilekçede her iki firmanın SGK borcunun ve ihale şartnamesinde kendi malı olma özelliğini taşıyan araçların durumunun sorgulanması yönünde şikayetçi oldu. İhale seyrini değiştiren gizemli şahsın dilekçesi, en ekonomik teklif veren Beşkardeşler adlı firmanın değerlendirme dışı tutulmasına ve iştah kabartan ihalenin perde arkasındaki ilişkilerinin KİK'e taşınmasına neden oldu.
Belediyeden firmayı eleme atağı
İhaleyle hiçbir şekilde ilgisi olmayan şikayeçinin dilekçesine istinaden, Avcılar Belediyesi Temizlik İşleri Müdiresi Nilgün Çendek'in gerçekleştirme ve harcama yetkilisi olduğu çöp ihalesine katılan firmalardan Beşkardeşler'in; sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası prim borçlarının olup olmadığı yönünde Avcılar Sosyal Güvenlik Merkezi'ne resmi yazı yazılırken aynı işlemin diğer katılımcı firma Tomurcuk Ltd.Şti. için uygulanmadığı KİK kararı detaylarında yer aldı. İhaleye katılan firmaların ihale öncesinde taahhütname imzaladığı, ihaleyi kazanmaları halinde sözleşme esnasında SGK ve vergi borcu olmadığı yönünde belge getireceğini taahhüt etmiş olmalarına rağmen ihale tarihi 14.08.2014'den 31.08.2014 tarihine kadar süre içerisinde borcu olmadığına dair elinde resmi yazı olan Beşkardeşler firmasının Avcılar Belediyesi'nce ihaleden elenmesi, KİK üyelerince usulsüz bulundu. Kurul üyelerinden Hamdi Güleç, katılımcı firmaların taahhütnamesinin geçerli sayılmasının, sözleşme esnasındaysa ihaleyi kazanan firmadan SGK ve vergi borcu yoktur belgesinin istenebileceğini bu yüzden de düzeltme işlemi yapılarak değerlendirme dışı bırakılan firmanın teklifinin geçerli sayılması yönünde Beşkardeşler adlı şikayetçi firma lehine görüş bildirdi. Kurul üyesi Güleç, şikayetçi Beşkardeşler'in geçici teminatının belediyeye irat sayılmasını da hukuka aykırı buldu.
SGK' dan garip savunma: "Sistem arızalı"
İhaleden elenen Beşkardeşler adlı firmanın Avcılar Sosyal Güvenlik Merkezi'nden aldığı "Borcu Yoktur" belgesini yeterli bulmayarak gizemli şikayetçinin şikayetine bağlı olarak bir kez daha sorgulamaya gidilmesinin perde arkasında da karanlık ilişkilerin olduğu şüphesini güçlendirdi. İhale sürecinde verdiği resmi borcu yoktur yazısının sistemdeki arızadan kaynaklandığını ileri süren Avcılar Sosyal Güvenlik Merkezi'nin; daha önceki yıllarda belediyenin temizlik işlerini üstlenen Beşkardeşler firmasının alt yüklenicinden SGK alacağı olduğunu kuruma bildirdiği, alacağın, firmanın hakedişinden kesilmesi için talepte bulunduğu, belediyenin de kesintiyi yaparak bloke ettiği ancak parası olmadığı için bu parayı 6 ay boyunca SGK'ya ödemediği anlaşıldı. Avcılar Belediyesi böylece, firmaya olan geçmiş yıllara ait borcunu ödemediği gibi SGK adına blokelendirdiği parayı transfer etmeyerek firmanın ihaleye girmesini engelleme yönünde çaba gösterdi.
Kurul üyelerinin görüşleri ders niteliğinde
Çöp ihalesindeki şikayet hakkında görüşlerini beyan eden 7 (Yedi) KİK üyesinden üç farklı sonuç ortaya çıktı. Ali Kemal Akkoç-Mehmet Zeki Adlı-Mehmet Aksoy'dan oluşan üç üye ihalede rekabet şartları oluşturulmadığı başta olmak üzere sıraladıkları usulsüzlükleri dayanak göstererek ihalenin iptal edilmesini istedi. Bir başka üye Hamdi Güleç ise Avcılar Belediyesi'nin yaptığı hukuka aykırı davranışların mevzuata aykırılığından bahsetti, düzeltici işlem tahsis edilerek ihalenin Beşkardeşler firması üzerinde bırakılması yönünde görüş bildirdi. İtirazen başvuruyu reddeden isimlerden KİK Başkanı Mahmut Gürses, 2. Başkan Kazım Özkan, üye Ahmet Özbakır ise itiraz konularının; süre, şekil ve ehliyet yönünden geçerli olmadığından hareketle red yönünde oy kullandı. Üç üyenin ret, üç üyenin iptal edilmesi toplantıdaki oylamayı eşit duruma getirdiği için ihalenin düzeltici işlemle şikayetçi firma üzerinde bırakılması yönünde görüş bildiren üye Hamdi Güleç'in, şikayet türünde ortak mutabakata varan retçiler safında yer almasına neden oldu. Şikayetçi firma Beşkardeşler'in ihaleye yönelik birçok şikayeti süresinde ve gerektiği şekilde yapamaması ilçe gündemini aylardır meşgul eden çöp ihalesindeki kararın seyrinin değişmesine neden oldu.
Kum Temizleme Makinesi muamması
İhale şartnamesinin en önemli maddelerinden birisi olan Kum Temizleme Makinesi'nin idarece istenmesinin rekabeti engelleyecek nitelikte olduğu şikayeti KİK üyelerince reddedildi. Kum Temizleme Makinesi'nin ihale yapılmadan önce şartnamede yer aldığı, bu yüzden de şikayetin ihale öncesinde Avcılar Belediyesi'ne yapılması gerektiği KİK kararında belirtilirken, belediyeye yapılmayan bir itirazın KİK tarafından ele alınmasının mümkün olamayacağı bu itirazın da şeklen reddedilmesi gerektiği ifade edildi. Öte yandan sahil ve plajların temizliği İBB yetki ve sorumluluğunda olduğu halde ve bu işle ilgili İBB'nin ihaleye çıktığı biliniyorken Avcılar Belediyesi'nin aynı iş için yetki ve sorumluluğu olmamasına rağmen bir kez daha kamu kaynağını kullanması mevzuata aykırı fiil şeklinde değerlendiriliyor. Şartnamede yer alan bu iş kalemi için şikayet sürecinin geçirilmesinden dolayı son kararın yargıya intikal ettirilmesinin ardından netleşeceği savunuluyor.
KİK kararında karşı oy görüşleri sonuç bölümü
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesindeki birinci iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca, iddianın yerinde olmadığına ilişkin “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir. Başvuru sahibinin birinci iddiası hakkında İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18’inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;
Avcılar Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Avcılar İlçesi Dahilindeki Katı Atıkların ve Tıbbi Atıkların Toplanması ve Nakli İle Kent Temizliği Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin yaklaşık maliyetin piyasa fiyatları esas alınarak toplam 121.223.864,71 TL olarak hesaplandığı, Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin birinci iddiası kapsamında, mevcut doküman düzenlenmesi ile satın alınan ihale dokümanı, ihale verilen teklif sayısı ve bedelleri ile hesaplanan yaklaşık maliyet bedeli bir arada değerlendirildiğinde, söz konusu ihalede, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5’inci maddesinde belirtilen ilkeler uyarınca yeterli fiyat rekabeti sağlanamadığı gerekçesi üzerinden ihalenin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı, diğer yönden, başvuru sahibinin isteklinin geçici teminatının gelir kaydedilmesinin yerinde olmadığı yönündeki düşüncemizle, bu iddia kapsamında Kurulca verilen karara katılmıyoruz.
Ali Kemal Akkoç / Mehmet Zeki ADLI / Mehmet AKSOY- Kurul üyeleri
KARŞI OY
Bu itibarla, İdari Şartname’nin 10’uncu maddesinin birinci fıkrası, teklif mektubu standart formu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 10’uncu maddesinin sonuna eklenen iki fıkra gereğince, sosyal güvenlik prim borcunun bulunmadığına ilişkin hususun taahhütnameye bağlanacağı, isteklilerin böyle bir taahhütte bulunup bulunmadıklarının araştırılacağı, bu taahhüdün geçerli bir şekilde yapıldığı görülünce, bu tespit ile yetinilmesi gerektiği, taahhüde ilişkin kanıtlayıcı belgenin, ihale üzerinde kalan istekliden sözleşme imzalanmadan önce istenmesi ve idareye sunulması gerektiği, aksi durumda, kanuni dayanağı olmadan geçici teminatın gelir kaydedilmesi şeklinde bir yaptırım uygulanacağı görülmektedir.
Somut olayda, idare tarafından, ihale kararı alınmadan, başvuru sahibinin prim borcu bulunduğu için değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatının gelir kaydedildiği anlaşılmıştır. Bu durumda, sözleşme imzalanması aşamasında sunulması gereken kanıtlayıcı belge konusu bir husus nedeniyle, idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve geçici teminatının gelir kaydedilmesine ilişkin yapılan işlemin hukuki dayanağının bulunmadığı ve düzeltici işlem belirlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Ancak, Kamu İhale Kurulunun Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönergenin 8’inci maddesinin 2’inci fıkrasında yer alan “İtirazen şikâyet başvurularında çoğunluk kararının alınamadığı durumlarda, en az oyu alan karar türü yönünde oy kullananların, bu seçeneğin dışındaki diğer iki karardan biri yönünde oy kullanması suretiyle karar nisabı oluşturulur.” şeklindeki açıklama gereğince, karar nisabının oluşturulması gerektiğinden, Kurul çoğunluğunca verilen “itirazen şikayet başvurusunun reddine” kararına katılıyorum.
Hamdi GÜLEÇ Kurul Üyesi
Kurul üyelerinin görüşleri ders niteliğinde
Çöp ihalesindeki şikayet hakkında görüşlerini beyan eden 7 (Yedi) KİK üyesinden üç farklı sonuç ortaya çıktı. Ali Kemal Akkoç- Mehmet Zeki Adlı-Mehmet Aksoy'dan oluşan üç üye ihalede rekabet şartları oluşturulmadığı başta olmak üzere sıraladıkları usulsüzlükleri dayanak göstererek ihalenin iptal edilmesini istedi. Bir başka üye Hamdi Güleç ise Avcılar Belediyesi'nin yaptığı hukuka aykırı davranışların mevzuata aykırılığından bahsetti, düzeltici işlem tahsis edilerek ihalenin Beşkardeşler firması üzerinde bırakılması yönünde görüş bildirdi. İtirazen başvuruyu reddeden isimlerden KİK Başkanı Mahmut Gürses, 2. Başkan Kazım Özkan, üye Ahmet Özbakır ise itiraz konularının; süre, şekil ve ehliyet yönünden geçerli olmadığından hareketle red yönünde oy kullandı. Üç üyenin ret, üç üyenin iptal edilmesi toplantıdaki oylamayı eşit duruma getirdiği için ihalenin düzeltici işlemle şikayetçi firma üzerinde bırakılması yönünde görüş bildiren üye Hamdi Güleç'in, şikayet türünde ortak mutabakata varan retçiler safında yer almasına neden oldu. Şikayetçi firma Beşkardeşler'in ihaleye yönelik birçok şikayeti süresinde ve gerektiği şekilde yapamaması ilçe gündemini aylardır meşgul eden çöp ihalesindeki kararın seyrinin değişmesine neden oldu.
Kum Temizleme Makinesi muamması
İhale şartnamesinin en önemli maddelerinden birisi olan Kum Temizleme Makinesi'nin idarece istenmesinin rekabeti engelleyecek nitelikte olduğu şikayeti KİK üyelerince reddedildi. Kum Temizleme Makinesi'nin ihale yapılmadan önce şartnamede yer aldığı, bu yüzden de şikayetin ihale öncesinde Avcılar Belediyesi'ne yapılması gerektiği KİK kararında belirtilirken, belediyeye yapılmayan bir itirazın KİK tarafından ele alınmasının mümkün olamayacağı bu itirazın da şeklen reddedilmesi gerektiği ifade edildi. Öte yandan sahil ve plajların temizliği İBB yetki ve sorumluluğunda olduğu halde ve bu işle ilgili İBB'nin ihaleye çıktığı biliniyorken Avcılar Belediyesi'nin aynı iş için yetki ve sorumluluğu olmamasına rağmen bir kez daha kamu kaynağını kullanması mevzuata aykırı fiil şeklinde değerlendiriliyor. Şartnamede yer alan bu iş kalemi için şikayet sürecinin geçirilmesinden dolayı son kararın yargıya intikal ettirilmesinin ardından netleşeceği savunuluyor.
KAYNAK:GAZETE İSTANBUL
